व्यायामशालायाः मूलभूतसाधनं किम् अस्ति

योग्यतायाः क्षेत्रे "न वेदना, न लाभः" इति उक्तिः सत्यम् अस्ति । तथापि शारीरिककल्याणस्य साधना कठिनः प्रयासः न भवितुमर्हति । आधुनिकव्यायामशालासाधनानाम् आगमनेन स्वस्य फिटनेस लक्ष्यं प्राप्तुं अधिकं सुलभं, कुशलं, आरामदायकं च कर्तुं शक्यते । अस्य ब्लॉग-पोस्टस्य उद्देश्यं सुसज्जित-व्यायामशालायां दृश्यमानानां मूलभूत-उपकरणानाम् एकं व्यापकं मार्गदर्शकं प्रदातुं वर्तते, येन भवान् स्वस्य गृहस्य अथवा व्यावसायिक-फिटनेस-केन्द्रस्य आरामेन इष्टतमं वर्कआउट्-वातावरणं निर्मातुं सशक्तं भवति।

1. हृदय उपकरण

हृदयस्य व्यायामः कस्यापि फिटनेस-पद्धतेः अत्यावश्यकः घटकः अस्ति, यतः सः हृदयस्य स्वास्थ्यं सुधारयति, कैलोरीं दहति, सहनशक्तिं च वर्धयति । अत्र केचन सामान्याः हृदयसाधनविकल्पाः सन्ति ।

• ट्रेडमिल् : १.एतत् बहुमुखी यन्त्रं भवन्तं मौसमस्य स्थितिं न कृत्वा अन्तः पादचालनं, धावनं, दौडं वा कर्तुं शक्नोति । एतत् समायोज्यवेगं, झुकावसेटिंग्स् च प्रदाति, येन अनुकूलनीयं वर्कआउट् तीव्रताम् सक्षमं भवति । आधुनिक ट्रेडमिल् प्रायः अन्तःनिर्मितवर्कआउट् कार्यक्रमैः, हृदयस्पन्दननिरीक्षकैः, अपि च वर्चुअल् रनिंग अनुभवैः सह आगच्छन्ति येन भवतः वर्कआउट् आकर्षकं प्रभावी च भवति

• अण्डाकार यन्त्रम् : १.अल्पप्रभावयुक्तेन डिजाइनेन अण्डाकारयन्त्रं सन्धिषु अत्यधिकं तनावं न स्थापयित्वा पूर्णशरीरस्य व्यायामं प्रदाति । अस्मिन् पादचालनस्य, धावनस्य, क्रॉस्-कण्ट्री-स्कीइंग्-क्रीडायाः च गतिः संयोजितः अस्ति । अनेकाः अण्डाकारयन्त्राणि भिन्न-भिन्न-सुष्ठुता-लक्ष्याणि लक्ष्यं कर्तुं समायोज्य-प्रतिरोध-स्तरं पूर्व-प्रोग्राम-वर्कआउट् च दर्शयन्ति ।

• स्थिर बाईक : १.एतत् क्लासिकं उपकरणं हृदयरोगस्य स्वास्थ्यं सुधारयितुम् एकं सुविधाजनकं प्रभावी च मार्गं प्रददाति। विभिन्नप्रकारस्य स्थिरबाइकस्य मध्ये रोड् बाईक फील् इत्यस्य कृते सीधा मॉडल्, अधिकविश्रामस्य आरामदायकस्य च सवारीयाः कृते रिकम्बेण्ट् मॉडल् च सन्ति ये उपविष्टव्यायामं प्राधान्यं ददति अथवा सन्धिसमस्याः सन्ति तेषां कृते स्थिरद्विचक्रिकाः आदर्शाः सन्ति ।

• रोइंग मशीनः : १.नौकायानयन्त्रं नौकायाः ​​नौकायानस्य गतिं अनुकरणं करोति, पूर्णशरीरस्य व्यायामं प्रदाति यत् बहुभिः मांसपेशीसमूहान् संलग्नं करोति, हृदयरोगस्य सहनशक्तिं च सुधरयति नौकायानयन्त्राणि शक्तिं सहनशक्तिं च निर्मातुं उत्तमाः सन्ति, येन ते कस्यापि व्यायामशालायाः बहुमुखी परिवर्तनं भवन्ति ।

• सीढ़ी आरोही : १.इदं उपकरणं सोपानं आरोहणस्य गतिं प्रतिरूपयितुं निर्मितम् अस्ति, यत् उच्च-तीव्रतायुक्तं व्यायामं प्रदाति यत् अधोशरीरं लक्ष्यं कृत्वा महत्त्वपूर्णकैलोरीं दहति सोपान-आरोहिणः तेषां कृते परिपूर्णाः सन्ति ये हृदय-संवहनी-सुष्ठुतायां सुधारं कुर्वन्तः स्वस्य पादौ, ग्लूट्स् च टोन् कर्तुं इच्छन्ति ।

2. बलसाधनम्

मांसपेशीद्रव्यमानस्य निर्माणार्थं, अस्थिघनत्वस्य उन्नयनार्थं, समग्रशक्तिवर्धनार्थं च बलप्रशिक्षणं महत्त्वपूर्णम् अस्ति । अत्र केचन मूलशक्तिसाधनविकल्पाः सन्ति ।

• बारबेल् : १.बारबेलः दीर्घाः, भारयुक्ताः शलाकाः सन्ति, येषां उपयोगः विविधबलनिर्माणव्यायामानां कृते भवति । ते भिन्न-भिन्न-आकार-भारयोः आगच्छन्ति, येन प्रगतिशील-अतिभारः, अनुकूलनं च भवति । स्क्वाट्स्, डेडलिफ्ट्, बेन्च् प्रेस इत्यादीनां यौगिकोत्थानानां कृते बारबेल् अत्यावश्यकाः सन्ति, ये एकत्रैव अनेकमांसपेशीसमूहान् लक्ष्यं कुर्वन्ति ।

• डम्बलः : १.डम्बलः हस्तकयुक्ताः व्यक्तिगतभाराः सन्ति, येन विस्तृतव्यायामानां बहुमुखी प्रतिभा प्राप्यते । ते भिन्न-भिन्न-आकार-भार-परिधिषु उपलभ्यन्ते, भिन्न-भिन्न-सुष्ठुता-स्तरस्य आवश्यकतां पूरयन्ति । डम्बल्स् एकान्तव्यायामानां कृते परिपूर्णाः सन्ति, यथा बाइसेप् कर्ल्स्, स्कन्धप्रेस्, फुफ्फुसाः च ।

• केटलबेल्स् : १.केटलबेल्स् घण्टाकाराः भाराः सन्ति यस्य हस्तकं भवति, येन अद्वितीयं गतिशीलं च व्यायामं प्राप्यते । ते यौगिकव्यायामानां कृते लोकप्रियाः सन्ति ये एकत्रैव बहुविधस्नायुसमूहान् नियोजयन्ति । केटलबेल् स्विंग्, क्लीन्स्, स्नैच्स् च बलस्य, शक्तिस्य, सहनशक्तिस्य च निर्माणार्थं उत्तमाः सन्ति ।

• प्रतिरोधपट्टिकाः : १.प्रतिरोधपट्टिकाः लोचनपट्टिकाः सन्ति ये व्यायामस्य समये परिवर्तनशीलप्रतिरोधं प्रदास्यन्ति । ते लघु, पोर्टेबल, विविधगतिप्रतिरोधं योजयितुं सुलभं मार्गं प्रददति । प्रतिरोधपट्टिकाः गृहव्यायामस्य, यात्रायाः, पारम्परिकभारप्रशिक्षणस्य पूरकरूपेण वा आदर्शाः सन्ति ।

• औषधकन्दुकाः : १.औषधकन्दुकाः भारयुक्ताः कन्दुकाः सन्ति, येषां उपयोगः कोर-सुदृढीकरणं, संतुलन-प्रशिक्षणं, क्षेपणव्यायामं च इत्यादीनां विविधव्यायामानां कृते भवति । ते भिन्न-भिन्न-भार-आकारयोः भवन्ति, येन ते विस्तृत-परिधि-सुष्ठुता-स्तरस्य, लक्ष्यस्य च कृते उपयुक्ताः भवन्ति ।

3. मुक्तभाराः

मुक्तभाराः, यथा बारबेल्, डम्बल, केटलबेल् च, अधिकाधिकं गतिपरिधिं, स्वतन्त्रतां च प्राप्नुवन्ति । एतेन ते विशिष्टान् मांसपेशीसमूहान् लक्ष्यं कृत्वा विविधव्यायामानां कृते उपयुक्ताः भवन्ति:

• बेन्च प्रेस : १.बेन्चप्रेस् इत्यत्र बेन्चे शयनं कृत्वा भारयुक्तं बारबेलं न्यूनीकर्तुं, उत्थापयितुं च मुख्यतया वक्षःस्थलस्य मांसपेशिनां लक्ष्यं कृत्वा भवति । ऊर्ध्वशरीरस्य बलस्य, मांसपेशीद्रव्यस्य च निर्माणार्थं एषः एकः प्रभावी व्यायामः अस्ति ।

• स्क्वाट् रैक : १.स्क्वाट् रैक् इति एकः फ्रेमः यः विशिष्टे ऊर्ध्वतायां बारबेलं धारयति, येन स्क्वाट्, फुफ्फुसः, अन्ये अधोशरीरव्यायामाः च भवन्ति । पादौ, ग्लूट्स्, कोरं च नियोजयन्ति इति भारी-उत्थापनार्थं, यौगिक-गतिषु च स्क्वाट्-रैक् अत्यावश्यकाः सन्ति ।

• पुल-अप बार : १.एतत् बहुमुखी उपकरणखण्डं पृष्ठस्य बाहुस्नायुषु च लक्ष्यं कृत्वा विविधान् व्यायामान् सक्षमं करोति । भिन्न-भिन्न-विविधतासु विस्तृत-परिग्रहः, निकट-परिग्रहः, अण्डरहैण्ड्-पुल्-अपः च सन्ति । उपरितनशरीरस्य बलस्य निर्माणाय, पकडबलस्य उन्नयनार्थं च पुल-अप-पट्टिकाः उत्तमाः सन्ति ।

• डुबकी स्टेशन : १.त्रिसेप्स डिप् कृते डिप् स्टेशनस्य उपयोगः भवति, यस्मिन् समानान्तरदण्डानां उपयोगेन शरीरस्य अवनयनं, उन्नयनं च भवति । अन्येषां व्यायामानां कृते अपि ते स्थिरतां ददति, यथा पादौ उत्थापनं, कोरवर्कआउट् च । उपरितनशरीरस्य कोरप्रशिक्षणस्य च कृते डिप् स्टेशनाः कस्यापि गृहव्यायामशालायाः महत् परिवर्तनं भवन्ति ।

4. कोर तथा लचीलापन उपकरण

समग्रसन्तुलनं, स्थिरतां, चोटनिवारणं च कर्तुं कोरः लचीलता च व्यायामाः अत्यावश्यकाः सन्ति:

• व्यायामकन्दुकम् : १.व्यायामकन्दुकाः, स्विसकन्दुकाः इति अपि ज्ञायन्ते, बृहत्, फुल्लितकन्दुकाः सन्ति, येषां उपयोगः विस्तृतव्यायामानां कृते भवति, येन कोरस्थिरतां, संतुलनं, लचीलतां च सुधरति तेषां उपयोगः सामान्यतया कोरवर्कआउट्, यथा क्रन्च्, प्लैङ्क्, सेतुः च, तथैव स्ट्रेचिंग्, पुनर्वासव्यायामेषु च भवति ।

• योग मटः १.योगचटाई योगस्य, खिञ्चनस्य, अन्येषां च व्यायामानां कृते आरामदायकं सहायकं च पृष्ठं प्रददाति येषु तलकार्यस्य आवश्यकता भवति । ते स्खलनं निवारयितुं असुविधां न्यूनीकर्तुं च सहायं कुर्वन्ति, येन ते कस्यापि फिटनेस-दिनचर्यायाः कृते अत्यावश्यकाः भवन्ति यस्मिन् तल-आधारित-व्यायामाः सन्ति ।

• फेन रोलर : १.फेनरोलराः बेलनाकारफेनयन्त्राणि सन्ति, येषां उपयोगः आत्ममालिशस्य, मांसपेशीनां पुनर्प्राप्तेः, लचीलताप्रशिक्षणस्य च कृते भवति । ते मांसपेशीनां तनावं न्यूनीकर्तुं गतिपरिधिं सुधारयितुं च सहायतां कर्तुं शक्नुवन्ति, येन ते वर्कआउट्-उत्तर-पुनर्प्राप्त्यर्थं चोट-निवारणाय च बहुमूल्यं साधनं भवन्ति ।

• अब रोलर : १.एब् रोलर् चक्रयुक्तानि उपकरणानि सन्ति, येषां उपयोगः कोर-सुदृढीकरण-व्यायामानां कृते भवति । ते बहुविध उदरस्नायुषु संलग्नाः भवन्ति तथा च कोरस्थिरतां चुनौतीं ददति, येन ते दृढं परिभाषितं च कोरं निर्मातुं प्रभावी साधनं भवन्ति ।

5. उपसाधनम्

यद्यपि अत्यावश्यकं न भवति तथापि एते सहायकसामग्रीः भवतः वर्कआउट् अनुभवं वर्धयितुं शक्नुवन्ति तथा च भवतः फिटनेस लक्ष्यस्य समर्थनं कर्तुं शक्नुवन्ति:

• जिम जूताः : १.समुचिताः व्यायामशालाजूताः विविधव्यायामानां कृते स्थिरतां, समर्थनं, कुशनिंग् च ददति, येन चोटस्य जोखिमः न्यूनीकरोति । भवतः विशिष्टप्रकारस्य व्यायामस्य कृते विनिर्मिताः जूताः अन्वेष्टुम्, भवेत् तत् धावनं, भार-उत्थापनं, पार-प्रशिक्षणं वा।

• प्रतिरोधक नलिकां : १.प्रतिरोधनलिकाः लघुभारयुक्ताः बहुमुखी च उपकरणखण्डाः सन्ति ये परिवर्तनशीलप्रतिरोधं प्रदास्यन्ति । तेषां उपयोगः विविधव्यायामानां कृते कर्तुं शक्यते तथा च तेषां संग्रहणं सुलभं भवति, येन ते कस्यापि गृहव्यायामशालायाः अथवा यात्राव्यायामस्य किटस्य महत् परिवर्तनं भवन्ति।

• व्यायामदस्तानानि : १.व्यायामदस्तानानि भवतः हस्तान् फोडाभ्यः, कल्लसेभ्यः च रक्षन्ति, उपकरणेषु उत्तमं पकडं ददति, स्वच्छतां च प्रवर्धयन्ति । ते विशेषतया भारउत्थापनादिषु व्यायामेषु उपयोगिनो भवन्ति येषु गुरुभारस्य वा उपकरणस्य वा ग्रहणं भवति ।

• फिटनेस ट्रैकर : १.फिटनेस-निरीक्षकाः भवतः प्रगतिम् निरीक्षन्ते, दग्ध-कैलोरी-अनुसन्धानं कुर्वन्ति, प्रेरिताः च तिष्ठन्ति । ते भवतः फिटनेस-स्तरस्य बहुमूल्यं अन्वेषणं दातुं शक्नुवन्ति तथा च तदनुसारं भवतः वर्कआउट् समायोजयितुं साहाय्यं कर्तुं शक्नुवन्ति। अनेकाः फिटनेस-निरीक्षकाः हृदयस्पन्दनस्य निरीक्षणं, निद्रा-निरीक्षणं, वर्कआउट्-स्मरणं च इत्यादीनि सुविधानि अपि प्रददति ।

6. व्यायामशालासाधनानाम् अन्यविचाराः

विशिष्टसाधनात् परं भवतः व्यायामशालायाः स्थापनायां अन्येषां कारकानाम् विचारः महत्त्वपूर्णः अस्ति :

• अर्थसंकल्पम्:भवतः उपकरणक्रयणार्थं यथार्थं बजटं निर्धारयन्तु, भवतः फिटनेस लक्ष्यं, उपलब्धं स्थानं, गुणवत्ताप्राथमिकता च गृहीत्वा। उच्चगुणवत्तायुक्तेषु उपकरणेषु निवेशं कर्तुं अधिकं अग्रिमव्ययः भवितुम् अर्हति परन्तु प्रतिस्थापनस्य मरम्मतस्य च आवश्यकतां न्यूनीकृत्य दीर्घकालं यावत् भवतः धनस्य रक्षणं कर्तुं शक्नोति।

• स्थानस्य आवश्यकताः : १.भवतः उपकरणानां समायोजनाय पर्याप्तस्थानस्य योजनां कुर्वन्तु, सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् भवतः स्वतन्त्रतया गन्तुं पर्याप्तं स्थानं भवति, अव्यवस्थां च परिहरति। अधिकतमं कार्यक्षमतां प्राप्तुं आरामदायकं वर्कआउट् वातावरणं निर्मातुं च स्वस्य व्यायामशालायाः विन्यासस्य विषये विचारं कुर्वन्तु।

• गुणवत्ता:स्थायित्वं, विश्वसनीयं उपकरणं विकल्पयन्तु ये नियमितरूपेण उपयोगं सहन्ते सम्भाव्यं चोटं च निवारयिष्यन्ति। प्रतिष्ठितब्राण्ड् अन्वेष्टुम् क्रयणपूर्वं समीक्षां पठितुं विचारयन्तु च। उच्चगुणवत्तायुक्तानि उपकरणानि सुरक्षितं प्रभावी च व्यायामानुभवं प्रदातुं अधिका सम्भावना वर्तते।

• अनुरक्षणम्‌:भवतः उपकरणानि उत्तमकार्यस्थितौ स्थापयितुं अनुरक्षणयोजनां स्थापयन्तु। नियमितरूपेण सफाई, स्नेहनं, निरीक्षणं च भवतः निवेशस्य आयुः विस्तारयितुं शक्नोति तथा च सुनिश्चितं कर्तुं शक्नोति यत् भवतः उपकरणं उपयोगाय सुरक्षितं तिष्ठति।

7. भण्डारणं संगठनं च

भवतः व्यायामशालां व्यवस्थितं कार्यात्मकं च स्थापयितुं समुचितं भण्डारणं संगठनं च महत्त्वपूर्णम् अस्ति:

• भण्डारणविकल्पाः : १.भारं, उपकरणं, उपसाधनं च व्यवस्थितं सुलभं च स्थापयितुं अलमारयः, रैक्स्, अन्येषां भण्डारणसमाधानानाम् उपयोगं विचारयन्तु । भित्ति-स्थापिताः रैकाः भण्डारण-बिन् च अधिकतमं स्थानं प्राप्तुं साहाय्यं कर्तुं शक्नुवन्ति तथा च भवतः व्यायामशालां अव्यवस्था-रहितं स्थापयितुं शक्नुवन्ति ।

• संगठनस्य युक्तयः : १.उपकरणानि लेबलं कुर्वन्तु, विभिन्नप्रकारस्य गियरस्य कृते विशिष्टक्षेत्राणि निर्दिशन्तु, भण्डारणं अधिकतमं कर्तुं ऊर्ध्वाधरस्थानस्य उपयोगं कुर्वन्तु च । भवतः व्यायामशालां व्यवस्थितं कृत्वा समयस्य रक्षणं कर्तुं शक्यते तथा च अव्यवस्था न्यूनीकर्तुं शक्यते, येन भवतः व्यायामः अधिकं कार्यक्षमः आनन्ददायकः च भवति ।

8. सुरक्षा

व्यायामशालायाः उपकरणानां उपयोगे सुरक्षा सर्वोपरि भवति : १.

• उपकरणस्य सम्यक् उपयोगं कुर्वन्तु : १.चोटं परिहरितुं सदैव समुचितरूपस्य, तकनीकस्य च अनुसरणं कुर्वन्तु। व्यायामनिष्पादनस्य विषये अनिश्चितः चेत् योग्येन फिटनेसव्यावसायिकेन सह परामर्शं कुर्वन्तु। सम्यक् रूपं न केवलं चोटस्य जोखिमं न्यूनीकरोति अपितु भवन्तः स्वस्य वर्कआउट् इत्यस्य अधिकतमं लाभं प्राप्नुवन्ति इति सुनिश्चितं करोति।

• उपकरणस्य अनुरक्षणम् : १.नियमितरूपेण उपकरणानां निरीक्षणं, परिपालनं च कुर्वन्तु येन तस्य समुचितकार्यव्यवस्था अस्ति इति सुनिश्चितं भवति। यत्किमपि क्षतिं वा दोषं वा शीघ्रं सूचयन्तु। नियमितरूपेण परिपालनेन दुर्घटना निवारयितुं भवतः उपकरणस्य आयुः अपि वर्धयितुं शक्यते ।

• स्पॉटिङ्ग् : १.अतिरिक्तसमर्थनस्य अथवा सुरक्षायाः आवश्यकतां जनयन्तः व्यायामाः यथा भारी उत्थापनं वा उपरि दबावः वा इति स्पोटरं भवतः सहायतां कुर्वन्तु । एकः स्पॉटरः भवतः समुचितरूपं निर्वाहयितुम्, चुनौतीपूर्णव्यायामेषु दुर्घटनानां निवारणे च सहायकः भवितुम् अर्हति ।

निगमन

मूलभूतव्यायामशालासाधनेषु निवेशः भवतः स्वास्थ्ये, फिटनेसस्य च निवेशः अस्ति। आवश्यकसाधनैः स्वस्य स्थानं सुसज्ज्य भवान् स्वस्य फिटनेस-लक्ष्यं प्राप्तुं इष्टतमं वातावरणं निर्मातुम् अर्हति । उपकरणविकल्पं कुर्वन् स्वस्य बजटं, स्थानस्य आवश्यकतां, सुरक्षासावधानतां च विचारयितुं स्मर्यताम् । समीचीनव्यवस्थापनेन सह भवन्तः अधिकं प्रभावी आनन्ददायकं च वर्कआउट् अनुभवं आनन्दयितुं शक्नुवन्ति, भवेत् तत् गृहे वा वाणिज्यिकव्यायामशालायां वा।

जिम उपकरणस्य विषये प्रश्नोत्तरम्

1. आरम्भकानां कृते व्यायामशालायाः उपकरणस्य सर्वाधिकं आवश्यकं भागं कः ?

आरम्भकानां कृते प्रायः डम्बलस्य समुच्चयः अत्यन्तं आवश्यकः उपकरणः भवति । डम्बलः बहुमुखी, उपयोगाय सुलभः, विभिन्नान् मांसपेशीसमूहान् लक्ष्यं कृत्वा विस्तृतव्यायामानां कृते उपयोक्तुं शक्यते । ते अपि तुल्यकालिकरूपेण किफायती भवन्ति, न्यूनतमं स्थानं गृह्णन्ति, येन ते गृहव्यायामशालायाः कृते आदर्शाः भवन्ति ।

2. गृहव्यायामशालायाः कृते मम कियत् स्थानं आवश्यकम् ?

गृहव्यायामशालायाः कृते भवतः यत् स्थानं आवश्यकं तत् भवता उपयोक्तुं योजनाकृतस्य उपकरणस्य प्रकारस्य उपरि निर्भरं भवति । डम्बल, बेन्च, योगचटाई च सहितं मूलभूतं गृहव्यायामशाला कक्षस्य लघुकोणे उपयुज्यते । परन्तु यदि भवान् ट्रेडमिल् अथवा स्क्वाट् रैक् इत्यादीन् बृहत्तराणि उपकरणानि समाविष्टुं योजनां करोति तर्हि समर्पितं कक्षं वा गैरेज् स्थानं वा आवश्यकं भवेत् ।

3. डम्बलस्य कृते योग्यं भारं कथं चिनोमि?

डम्बलस्य कृते योग्यं भारं चयनं कुर्वन् एकेन भारेन आरभत यत् भवन्तः समुचितरूपेण १०-१२ पुनरावृत्तयः कर्तुं शक्नुवन्ति । यदि भवान् सहजतया १२ पुनरावृत्तिभ्यः अधिकं पूर्णं कर्तुं शक्नोति तर्हि भारः अतीव लघुः भवति । यदि भवन्तः १० पुनरावृत्तयः पूर्णं कर्तुं संघर्षं कुर्वन्ति तर्हि भारः अतिभारः भवति । क्रमेण यथा यथा बलं निर्मान्ति तथा तथा भारं वर्धयन्तु।

4. केवलं शरीरस्य भारस्य व्यायामेन मांसपेशीं निर्मातुं शक्नोमि वा?

आम्, शरीरस्य भारस्य व्यायामेन मांसपेशीं निर्मातुं शक्नुथ, विशेषतः यदि भवान् आरम्भकः अस्ति। पुश-अप, पुल-अप, स्क्वाट्, फुफ्फुस इत्यादयः व्यायामाः समुचितरूपेण क्रमेण वर्धितायाः तीव्रतायां च कृते मांसपेशीनां प्रभावीरूपेण निर्माणं कर्तुं शक्नुवन्ति परन्तु भारस्य अथवा प्रतिरोधपट्टिकायाः ​​माध्यमेन प्रतिरोधं योजयित्वा मांसपेशीनां वृद्धिः अधिका भवितुम् अर्हति ।

5. मया मम व्यायामशालायाः उपकरणानि कियत्वारं प्रतिस्थापयितव्यानि?

व्यायामशालायाः उपकरणानां प्रतिस्थापनस्य आवृत्तिः उपकरणस्य गुणवत्तायाः, कियत्वारं तस्य उपयोगः भवति इति च निर्भरं भवति । उच्चगुणवत्तायुक्तानि उपकरणानि येषां सुसंरक्षणं भवति ते बहुवर्षपर्यन्तं स्थातुं शक्नुवन्ति । परन्तु यदि भवन्तः क्षरणस्य लक्षणं लक्षयन्ति, यथा दरारः, जङ्गमः, अथवा भागाः विकृताः, तर्हि सुरक्षां प्रभावशीलतां च सुनिश्चित्य उपकरणस्य प्रतिस्थापनस्य समयः भवितुम् अर्हति