विभिन्न भार रैक तुलना
समुचितं भार-रेकस्य चयनं भवतः गृहस्य व्यायामशालायाः अथवा फिटनेस-सुविधायाः सुसज्जीकरणे महत्त्वपूर्णं सोपानम् अस्ति । विभिन्नप्रकारस्य रैक् विशिष्टप्रशिक्षणलक्ष्यं, स्थानस्य बाधां, व्यक्तिगतप्राथमिकतां च पूरयति । इदं व्यापकं मार्गदर्शकं भवन्तं सूचितनिर्णयं कर्तुं सहायतार्थं विभिन्नानां भार-रैकानाम् प्रमुख-विशेषतासु, लाभेषु, विचारेषु च गहनतया गमिष्यति ।
भार रैक के प्रकार
विपण्यां उपलभ्यमानानां भार-रेकस्य सामान्यप्रकाराः निम्नलिखितरूपेण सन्ति ।
- ओलम्पिक भार रैक
- पावर रैक
- स्मिथ मशीन रैक्स
- अर्ध रैक
- भित्ति-स्थापित भार रैक
- मुक्त-स्थायी भार रैक
- समायोज्य वजन रैक
- वाणिज्यिक-श्रेणी भार रैक
ओलम्पिक भार रैक
विशेषताः लाभाः च : १.
- ओलम्पिकशैल्याः बारबेल्-इत्यस्य समायोजनाय डिजाइनं कृतम्
- सामान्यतया उच्चभारक्षमता भवति, स्थायिसामग्रीभिः निर्मिताः च भवन्ति
- प्लेट्-भारस्य अवरोहणार्थं च प्रचुरं स्थानं प्रदातव्यम्
- केचन मॉडल् सुलभसुलभतायै एकीकृतभण्डारण-अल्मारयः अथवा हुक्-सहिताः आगच्छन्ति
- स्क्वाट्स्, डेडलिफ्ट्, बेन्चप्रेस् इत्यादीनां व्यायामानां कृते आदर्शः
विभिन्नाः आकाराः डिजाइनाः च : १.
ओलम्पिक-भार-रैक्स् विविध-आकार-विन्यासेषु च भवन्ति । ते स्वतन्त्र-एककरूपेण अथवा बृहत्तरस्य स्क्वाट्-रैक् अथवा पावर-रैक्-प्रणाल्याः भागरूपेण क्रेतुं शक्यन्ते ।
ओलम्पिक-रैकं चयनं कुर्वन् विचाराः : १.
- ऊर्ध्वता : सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् रैकः पर्याप्तं लम्बः अस्ति यत् भवतः स्थायि-उच्चतां तथा च स्क्वाट्स्, ओवरहेड्-प्रेस् इत्यादीनां व्यायामानां कृते गतिस्य पूर्णपरिधिं च समायोजयति।
- विस्तारः : विशेषतः यदि भवान् रैकस्य भित्तिं प्रति वा सीमितस्थाने वा संग्रहीतुं योजनां करोति तर्हि रैकस्य विस्तारं विचारयन्तु ।
- भारक्षमता : अधिकतमं भारं निर्धारयन्तु यत् भवन्तः उत्थापयितुं इच्छन्ति तथा च स्वस्य प्रशिक्षणस्य आवश्यकतानां समर्थनार्थं पर्याप्तक्षमतायुक्तं रैकं चयनं कुर्वन्तु।
- स्थायित्वम् : स्थिरतां दीर्घायुषः च सुनिश्चित्य उच्चगुणवत्तायुक्तेन इस्पातेन वा एल्युमिनियमेन वा निर्मिताः रैकाः पश्यन्तु।
पावर रैक
ओलम्पिक रैक्स् इत्यस्य तुलना : १.
- ओलम्पिक-रैक्-सदृशं किन्तु सुरक्षा-पट्टिकाः, स्पॉटर्-बाहुः इत्यादीनि अतिरिक्त-विशेषतानि प्रददति ।
- सुरक्षापट्टिकाः विफल-उत्थापनस्य सन्दर्भे बारबेलस्य समर्थनं ददति, यदा तु स्पोटर-बाहुः बारबेलस्य पुनः रैकिंग्-करणे सहायतां कर्तुं शक्नोति ।
गुणाः:
- विभिन्नव्यायामानां कृते बहुविधाः रैक-उच्चताः, समायोज्य-सुरक्षा-पट्टिकाः च समाविष्टाः कुर्वन्तु
- केषुचित् मॉडल्-मध्ये अतिरिक्तबहुमुख्यतायै पुल-अप-बार-डिप्-स्थानकानि एकीकृतानि सन्ति
- भारी उत्थापनस्य कृते सुरक्षितं अधिकं नियन्त्रितं च वातावरणं प्रदातव्यम्
विभिन्नप्रकारस्य पावर रैकस्य पक्षपाताः च : १.
आधा शक्ति रैक : १.
- पेशेवराः : संकुचितः स्थानस्य रक्षणं च, येन ते लघुगृहव्यायामशालासु उपयुक्ताः भवितुम् अर्हन्ति ।
- विपक्षः- प्लेट्-भण्डारणार्थं सीमितस्थानं भवति तथा च उन्नत-उत्थापकानाम् कृते उपयुक्तं न भवितुम् अर्हति ।
पूर्ण शक्ति रैक : १.
- पेशेवराः : विस्तृतं पदचिह्नं प्रदातुं, प्लेट्-भण्डारणार्थं, रैकस्य परितः गतिं च प्रचुरं स्थानं प्रदाति ।
- विपक्षः - अधिकं स्थानस्य आवश्यकता भवति तथा च अर्ध-रैक्-अपेक्षया अधिकं महत् भवितुम् अर्हति ।
स्मिथ मशीन रैक्स
विवरणं तथा संचालनम् : १.
- एकः विशेषः प्रकारः भारस्य रैकः यस्मिन् मार्गदर्शितः बारबेलः भवति यः नियतमार्गेण गच्छति ।
- बारबेलः प्रतिसन्तुलितः भवति, येन नियन्त्रणं सुलभं भवति, चोटस्य सम्भावना च न्यूनीभवति ।
लाभाः हानिः च : १.
लाभाः : १.
- गतिशीलतायाः समस्याभिः सह आरम्भकानां वा व्यक्तिनां वा कृते उपयुक्तम्
- असन्तुलनं निवारयति इति नियन्त्रितगतिप्रतिमानं प्रदाति
- स्क्वाट्, बेन्च प्रेस, ओवरहेड् प्रेस इत्यादीनां व्यायामानां कृते आदर्शः
दोषाः : १.
- मुक्तभारस्य तुलने स्वतन्त्रतायाः अभावः
- मांसपेशीसक्रियतां बललाभं च सीमितं कर्तुं शक्नोति
- उन्नत-उत्थापकानाम् कृते न उपयुक्तम् येषां गतिशील-गति-आवश्यकता वर्तते
अर्ध रैक
ओलम्पिकस्य शक्तिरैकस्य च संयोजनम् : १.
- ओलम्पिक-रैक्-मूलभूत-शक्ति-रैक्-योः लाभं प्रदातव्यम् ।
- सामान्यतया ओलम्पिक-रैक्-अपेक्षया विस्तृतः आधारः भवति तथा च अतिरिक्त-स्थिरतायै सुरक्षा-पट्टिकाः समाविष्टाः भवन्ति ।
- सीमितस्थानयुक्तानां गृहव्यायामशालानां कृते एकं संकुचितं विकल्पं प्रदातव्यम्।
विशेषताः लाभाः च : १.
- ओलम्पिक-रैकस्य बहुमुख्यतां शक्ति-रैकस्य सुरक्षाविशेषताभिः सह संयोजयन्तु ।
- स्क्वाट्, बेन्चप्रेस् इत्यस्मात् आरभ्य पुल-अप्, डिप्स् इत्यादीन् विविधव्यायामान् अनुमन्यताम् ।
- आरम्भिकानां मध्यवर्तीनां च उत्थापकानां कृते उपयुक्तम्।
भित्ति-स्थापित भार रैक
ऊर्ध्वाधरभण्डारणस्य लाभाः : १.
- ऊर्ध्वाधरस्थानस्य उपयोगं कुर्वन्तु, बहुमूल्यं तलस्थानं मुक्तं कुर्वन्तु।
- भारस्य, बारबेलस्य च सुलभं प्रवेशं प्रदातव्यम्।
- गराज, तहखाना, अन्येषु वा सीमितस्थानेषु स्थापनं कर्तुं शक्यते ।
भित्ति-स्थापितानां रैकस्य प्रकाराः : १.
- बारबेल् धारकाः : बारबेलस्य लम्बवत् संग्रहणार्थं डिजाइनं कृतम्, स्थानं रक्षितुं, तलात् बहिः स्थापयितुं च।
- प्लेट् धारकाः : भवन्तं भारप्लेट् लम्बवत् संग्रहीतुं शक्नुवन्ति, स्वस्य व्यायामशालां व्यवस्थितं कुर्वन्ति तथा च तान् सुलभतया सुलभं कुर्वन्ति।
- संयोजनरैकः : एकस्मिन् यूनिटे बारबेलधारकान् प्लेटधारकान् च संयोजयन्तु, येन भवतः सर्वेषां भारोत्थानसाधनानाम् व्यापकं भण्डारणं प्राप्यते।
संस्थापनस्य उपयोगस्य च विचाराः : १.
- सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् भवन्तः यस्मिन् भित्तिं रैकं स्थापयन्ति तत् रैकस्य भारं, भारं, किमपि अतिरिक्तं उपकरणं च समर्थयितुं शक्नोति।
- रैकं सम्यक् सुरक्षितं कर्तुं भारी-कर्तव्य-लंगरस्य, बोल्टस्य च उपयोगं कुर्वन्तु ।
- व्यायामानां कृते पर्याप्तं स्थानं भवति इति सुनिश्चित्य रैकस्य ऊर्ध्वतां, स्वस्य छतस्य ऊर्ध्वतां च विचारयन्तु ।
मुक्त-स्थायी भार रैक
डिजाइनस्य सामग्रीनां च विविधताः १.
- सरल-एकस्तरीय-रैक्-तः आरभ्य अन्तःनिर्मित-भण्डारण-विभागैः सह बहु-स्तरीय-एककानां यावत् डिजाइन-विस्तृत-श्रेण्यां उपलभ्यते ।
- इस्पात, एल्युमिनियम, भारी-भार-प्लास्टिक इत्यादिभिः विविधैः सामग्रीभिः निर्मितं यत् भिन्न-भिन्न-आवश्यकतानां, बजटस्य च अनुरूपं भवति ।
भण्डारणक्षमता स्थिरता च : १.
- रैकस्य आकारः, डिजाइनः च तस्य भण्डारणक्षमता निर्धारयति ।
- स्थिरतां सुनिश्चित्य डगमगं निवारयितुं दृढमूलं समायोज्यपादं च युक्तानि रैकानि अन्वेष्टुम्।
गतिशीलता तथा पोर्टेबिलिटी : १.
- केचन स्वतन्त्राः रैकाः अन्तः निर्मितचक्राणि वा हस्तकं वा सह चलरूपेण निर्मिताः सन्ति ।
- एतत् विशेषता अप्रयोगे सुलभं गतिं भण्डारणं च सुलभं करोति ।
समायोज्य वजन रैक
समायोज्य ऊर्ध्वतायाः विस्तारस्य च लाभाः : १.
- भिन्न-भिन्न-व्यायामानां उपयोक्तृणां च अनुकूलतायै रैकस्य ऊर्ध्वतां विस्तारं च समायोजयितुं शक्नुवन्ति ।
- सीमितस्थानयुक्तानां गृहव्यायामशालानां कृते अथवा भिन्न-भिन्न-रैक-उच्चतायाः आवश्यकतां विद्यमानं विविधं व्यायामं कुर्वन्तः उपयोक्तृभ्यः आदर्शम् ।
- अधिकं बहुमुखी प्रतिभां अनुकूलनविकल्पं च प्रदातव्यम्।
विभिन्नव्यायामानां कृते कार्यक्षमता : १.
- स्क्वाट्, बेन्चप्रेस्, सैन्यप्रेस्, पङ्क्तयः इत्यादीनां व्यायामानां कृते समायोज्यभार-रेकस्य उपयोगः कर्तुं शक्यते ।
- समायोज्यविस्तारः स्क्वाट्स्, डेडलिफ्ट् इत्यादीनां व्यायामानां कृते मुद्रां, पकडं च अनुकूलितुं शक्नोति ।
स्थायित्वं तथा वजनक्षमता : १.
- इस्पातस्य एल्युमिनियमस्य वा इत्यादिभिः स्थायिसामग्रीभिः निर्मिताः रैकाः अन्वेष्टव्याः ।
- सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् रैकस्य पर्याप्तं भारक्षमता अस्ति यत् भवतः अभिप्रेत-उत्थापन-आवश्यकतानां समर्थनं करोति।
वाणिज्यिक-श्रेणी भार रैक
विशेषताः विनिर्देशाः च : १.
- व्यावसायिकव्यायामशालासु एथलेटिकसुविधासु च भारी-कर्तव्य-उपयोगस्य माङ्गल्याः पूर्तये विनिर्मितः ।
- भारी-कर्तव्य-इस्पातेन निर्मितं, तीव्र-प्रशिक्षण-वातावरणं सहितुं अभियंता च ।
- दृढसुरक्षाविशेषताः सन्ति, यथा मोटाः स्पोटरबाहुः, प्रबलितानि आधाराणि च ।
भारी-शुल्क-निर्माणम् : १.
- एते रैकाः कठोरप्रयोगं, बहुधा भारस्य अवरोहणं च सहितुं निर्मिताः सन्ति ।
- तेषु सामान्यतया स्थिरतां दीर्घायुषः च सुनिश्चित्य मोटतरः गेज-इस्पात-चतुष्कोणः, प्रबलित-सन्धिः च भवति ।
व्यावसायिकव्यायामशालासु एथलेटिकसुविधासु च उपयुक्तता : १.
- वाणिज्यिक-श्रेणीयाः भार-रैकाः उच्च-यातायात-क्षेत्रेषु, सुविधानां च कृते आदर्शाः सन्ति, येषु दैनिक-उपयोगाय स्थायि-विश्वसनीय-उपकरणानाम् आवश्यकता भवति ।
- ते गहनं उपयोगं सम्भालितुं शक्नुवन्ति तथा च अनुभविनां उत्थापकानां कृते सुरक्षितं कुशलं च प्रशिक्षणवातावरणं प्रदातुं शक्नुवन्ति।
अन्ये विचाराः
मूल्यपरिधिः तथा बजटम् : १.
- स्वस्य बजटं निर्धारयन्तु तथा च विभिन्ननिर्मातृभ्यः विक्रेतृभ्यः च मूल्यानां तुलनां कुर्वन्तु।
- प्रारम्भिकव्ययः अपि च रैकस्य सम्भाव्यदीर्घकालीनमूल्यं स्थायित्वं च विचार्यताम् ।
उपलब्धं स्थानम् : १.
- स्वस्य गृहस्य व्यायामशालायां वा फिटनेसक्षेत्रे वा उपलब्धं स्थानं मापयन्तु।
- भवन्तः विचार्यमाणानां रैकानाम् पदचिह्नं निर्धारयन्तु यत् भवतः वर्कआउट् कृते पर्याप्तं स्थानं भवति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु।
व्यक्तिगतप्राथमिकताः व्यायामस्य आवश्यकताः च : १.
- स्वस्य व्यक्तिगतं उत्थापनशैलीं, अनुभवस्तरं, प्रशिक्षणलक्ष्यं च विचारयन्तु।
- भवतः व्यक्तिगत आवश्यकतानां प्राधान्यानां च अनुकूलं रैकं चिनुत।
निगमन
समीचीनभार-रैकस्य चयनं एकः विचारणीयः प्रक्रिया अस्ति यस्याः कृते भवतः फिटनेस-लक्ष्यस्य, स्थानस्य बाधायाः, बजटस्य च सावधानीपूर्वकं विचारः आवश्यकः भवति । अस्मिन् मार्गदर्शके विभिन्नप्रकारस्य भार-रैकस्य गहनं अवलोकनं प्रदत्तम् अस्ति, तेषां विशेषताः, लाभाः, विचाराः च प्रकाशिताः येन भवन्तः सूचितनिर्णयं कर्तुं साहाय्यं कुर्वन्ति
स्मर्यतां यत् प्रतिष्ठितनिर्मातृणां रैकानां सम्यक् शोधं तुलनां च कुर्वन्तु। आवश्यकतानुसारं अनुभविनां उत्थापकानां वा फिटनेस-व्यावसायिकानां वा परामर्शं कुर्वन्तु। इष्टतमं भार-रैकं चयनं कृत्वा भवान् स्वस्य प्रशिक्षण-अनुभवं वर्धयितुं, स्वस्य फिटनेस-परिणामान् उन्नतुं, सुरक्षिततया प्रभावीरूपेण च स्वस्य इष्टलक्ष्यं प्रति प्रगतिम् कर्तुं शक्नोति
वजन रैक्स् विषये प्रश्नोत्तरम्
1. गृहव्यायामशालायाः कृते भारस्य उत्तमः प्रकारः कः ?
गृहव्यायामशालायाः कृते उत्तमः प्रकारः भार-रैकः भवतः उपलब्धस्थानस्य विशिष्टप्रशिक्षणस्य आवश्यकतायाः च उपरि निर्भरं भवति । अधिकांशगृहप्रयोक्तृणां कृते शक्तिरैकः अथवा अर्धरैकः बहुमुख्यतां, सुरक्षां, स्थानस्य कुशलं उपयोगं च प्रदाति ।
2. एकः विशिष्टः भार-रेकः कियत् भारं धारयितुं शक्नोति ?
भार-रैक्स्-इत्यस्य डिजाइनस्य, सामग्रीयाः च आधारेण क्षमता भिन्ना भवति । अधिकांशः शक्ति-रैक् ५०० तः १,००० पाउण्ड्-पर्यन्तं धारयितुं शक्नोति, परन्तु सर्वदा भवतः विशिष्टस्य मॉडलस्य विनिर्देशान् पश्यन्तु ।
3. यदि मम स्मिथ-यन्त्रं अस्ति तर्हि मम स्क्वाट्-रैकस्य आवश्यकता अस्ति वा ?
यदा स्मिथ-यन्त्रं मार्गदर्शितं बारबेल्-गतिम् अयच्छति, तदा स्क्वाट्-रैक्-इत्यनेन अधिक-गति-स्वतन्त्रतायाः, विविध-उत्थापन-प्रविधिषु च अनुमतिः भवति । यदि भवतः प्रशिक्षणे बहु मुक्तभारव्यायामः भवति तर्हि स्क्वाट् रैक् अत्यन्तं लाभप्रदः भवति ।
4. अहं मम भारस्य रेकं कथं निर्वाहयामि ?
नियमितरूपेण परिपालने क्षरणस्य वा क्षतिस्य वा लक्षणस्य निरीक्षणं, शिथिलबोल्ट्-कठनीकरणं, जंगं निवारयितुं रैकं स्वेदात्, मलात् च स्वच्छं स्थापनं च भवति
5. भार-उत्थापनात् परं व्यायामानां कृते भार-रेकस्य उपयोगं कर्तुं शक्नोमि वा?
आम्, भारस्य रैकाः शरीरस्य भारव्यायामानां समर्थनं कर्तुं शक्नुवन्ति, यथा पुल-अप, डिप्स् च । अनेकाः रैकाः संलग्नकैः सह आगच्छन्ति येन विविधाः वर्कआउट्-दिनचर्याः सुलभाः भवन्ति ।
